Zaświadczenie A1. Komu i do czego służy zaświadczenie A1? Jak je uzyskać?
Pytania te często zadają polscy pracownicy czy przedsiębiorcy. W dzisiejszym artykule postaram się to Państwu przybliżyć.
Polski przedsiębiorca, który chce czasowo przenieść swoją działalność za granicę może nadal podlegać ubezpieczeniom i opłacać składki w Polsce. Do tego właśnie jest potrzebne zaświadczenie A1, które wydawane jest w oddziałach ZUS. Zaświadczenie A1 zastępuje wydawany wcześniej formularz E 101.
Zaświadczenie A1 poświadcza opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce.
Zgodnie z przepisami unijnymi osoby podlegają ubezpieczeniom w tym kraju, w który pracują lub wykonują działalność. Jednak jest tutaj wyjątek od tej reguły, iż można podlegać ubezpieczeniom w kraju zamieszkania. Aby jednak takie rozwiązanie było możliwe należy spełnić szereg warunków.
Przed wydaniem zaświadczenia A1, ZUS bada czy zostały spełnione podstawowe warunki:
- Czy działalność jest prowadzona w Polsce, od co najmniej 2 miesięcy.
- Czy pracodawca ( delegujący pracownika), lub przedsiębiorca prowadzi znaczną część działalności w Polsce.
- Czy pracownik lub przedsiębiorca wyjeżdża na okres krótszy niż 24 miesiące (pracownik delegowany nie może wyjeżdżać w celu zastąpienia innego pracownika).
Ważnym warunkiem jest również, aby osoba wykonująca działalność za granicą mogła w każdym czasie, kiedy przebywa za granicą, i kiedy wróci – mogła podjąć tę działalność w Polsce. Czyli aby została utrzymana infrastruktura, która jest niezbędna do podjęcia takiej działalności po zakończeniu tego tzw. samodelegowania za granicę.
ZUS ocenia czy prowadzący działalność może podlegać polskiemu ubezpieczeniu uwzględniając następujące kryteria:
- korzystanie z powierzchni biurowej,
- opłacanie podatków,
- posiadanie legitymacji zawodowej i numeru identyfikacyjnego VAT,
- przynależności do izb handlowych lub organizacji zawodowych.
Bardzo ważne jest, aby działalność prowadzona za granicą miała podobny charakter do tej, która jest wykonywana w Polsce, czyli była wykonywana w tym samym sektorze.
Np.: osoba w Polsce pracująca w branży budowlanej wstawia okna czy maluje, a za granicą będzie kładła posadzki podłogowe - nadal pracuje w tym samym sektorze i spełnia wymagany warunek.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1, tzw. US1 przedsiębiorca może złożyć on-line przy pomocy Platformy Usług Elektronicznych PUE ZUS pod adresem pue.zus.pl. (należy posiadać tzw. bezpieczny podpis elektroniczny), lub oczywiście osobiście w oddziale ZUS właściwego terytorialnie ze względu na siedzibę.
Wnioski rozpatrywane są indywidualnie i niestety nie wszyscy zainteresowani uzyskują zaświadczenie A1. Należy pamiętać, iż zawsze możemy odwołać się od decyzji, przy czym musimy udokumentować powyższe kryteria.
Autor: p. Edyta Mazur
ED-POOL-TAX De Steiger 86, 1351 AG Almere edpooltax@gmail.com 
